ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ ΣΤΗΝ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ

ΣΥΝΟΨΗ

ΥΠΟΒΑΘΡΟ

Τα βλαστοκύτταρα είναι ένα μοναδικό είδος κυττάρων που συνδέονται με την προέλευση της ζωής και την ανάπτυξη του κάθε έμβιου όντος. Οι σύγχρονες εξελίξεις στη Βιολογία και την Ιατρική μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε λεπτομερώς τα κύρια χαρακτηριστικά τους, καθώς και τις δυνατότητές τους. Στις μέρες μας, τα βλαστοκύτταρα παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη νέων ιατρικών θεραπειών και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση ιατρικών προκλήσεων οι οποίες δεν θα μπορούσαν ποτέ να επιλυθούν κατά το παρελθόν, ακόμη και στον τομέα της Οδοντιατρικής.

ΜΕΘΟΔΟΙ

Μια συγχρονική μελέτη προωθήθηκε σε ένα δείγμα πληθυσμού που αποτελούνταν από Ευρωπαίους οδοντιάτρους (Έλληνες, Ιταλούς και Γάλλους). Οι οδοντίατροι υποβλήθηκαν σε ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τη χρήση των βλαστοκυττάρων στο πλαίσιο των οδοντιατρικών θεραπειών. Οι απόψεις τους για τη συγκεκριμένη θεραπεία, η βούληση προσωπικής επένδυσης σε αυτή και οι γνώσεις τους σχετικά με αυτή, αποτέλεσαν τα κύρια σημεία για τα οποία το ερωτηματολόγιό μας αναζητούσε απαντήσεις. Λογισμικό, όπως Σελίδες του Excel, χρησιμοποιήθηκε για την ανάλυση των δεδομένων και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων των ερωτηματολογίων μας.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Ο πληθυσμός του δείγματος έδειξε ότι είχε θετική άποψη για αυτήν τη νέα θεραπεία, διότι ήταν δυνατό να προσφέρει οφέλη μακράς διαρκείας στους ασθενείς με τρόπο που δεν ήταν δυνατό ποτέ στο παρελθόν. Ανακαλύφθηκε ότι ο πληθυσμός που δεν είχε σχέση με την Ιατρική δεν γνώριζε για τη θεραπεία, γεγονός που καταδεικνύει τον καινοτόμο χαρακτήρα της.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Οι Ευρωπαίοι οδοντίατροι είναι πιθανό να έχουν μια ισχυρά θετική άποψη όσον αφορά τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα στον τομέα της Οδοντιατρικής.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ

Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει με τα βλαστοκύτταρα, θα πρέπει να πάμε πίσω στην ίδια την προέλευση της ζωής. Μετά τη γονιμοποίηση, το άτομο βρίσκεται σε μια μονοκυτταρική κατάσταση, αποτελείται μόνο από το ζυγωτό (βλαστοκύστη), το αποτέλεσμα της σύντηξης του πυρήνα του σπερματοζωαρίου και ενός ωαρίου. Η βλαστοκύστη, όταν αναπτυχθεί, θα γεννήσει οποιοδήποτε άλλο είδος κυττάρων είναι παρόν στο σώμα μας. Είναι, κατά συνέπεια, ένα παντοδύναμο κύτταρο. Ωστόσο, πρώτα διαιρείται σε αρκετά κύτταρα τα οποία μπορούν μόνο να διαφοροποιηθούν αργότερα, ορίζοντας ομάδες κυττάρων, όπως τα μυϊκά, νευρωνικά, χονδροειδή, ή οστικά κύτταρα, ανάλογα με το τι είδους σήμα θα δεχθούν. Ονομάζονται πολυδύναμα κύτταρα και πιο κοινά βλαστοκύτταρα.1

Τα ανθρώπινα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα (hES) είναι υπεύθυνα για το σχηματισμό του σώματός μας. Βρίσκονται στον μεσεγχυματικό συνδετικό ιστό, ειδικά στα έμβρυα και στον ομφάλιο λώρο, στη γέλη του Wharton. Εξαφανίζονται σιγά-σιγά καθώς το σώμα αναπτύσσεται, παρόλο που μερικά βλαστοκύτταρα εξακολουθούν να υπάρχουν, όπως τα 

οστεογενή βλαστοκύτταρα που βρίσκονται κοντά στα οστά, τα οποία διαφοροποιούνται στα οστικά κύτταρα, τα οστεοκύτταρα. Έπειτα, είναι υπεύθυνα για επισκευές στο ανθρώπινο σώμα, όσο περνά ο καιρός.2,3

Μπορούμε λοιπόν εύκολα να συμπεράνουμε ότι, όταν απομονωθούν, θα μπορούν να είναι εξαιρετικά σημαντικά για την τεχνητή επισκευή ιστών, δηλαδή την αντικατάσταση φθαρμένων κυττάρων, κυττάρων που έχουν υποστεί βλάβη, ή νεκρών. Εξαιτίας της μη- διαφοροποιημένης κατάστασής τους, ο κύριος στόχος της έρευνας των βλαστοκυττάρων είναι η εξαγωγή τους, η αποθήκευσή τους, και η εύρεση του πώς θα σταλούν σε αυτά τα σωστά σήματα, ώστε αυτά να διαφοροποιηθούν στο είδος των κυττάρων που απαιτείται, και κατόπιν να επανεισαχθούν στο σώμα του ασθενούς μέσω ένεσης. Κατά συνέπεια, μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις είναι να εξαχθούν και να διατηρηθούν με το σωστό τρόπο, ώστε να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε τις εκπληκτικές τους ιδιότητες.4

Μια ματιά στη μοναδική και συναρπαστική ιδιότητα των βλαστοκυττάρων. Η διαφοροποίηση προς πολλές κατευθύνσεις. 5

Καθώς η Οδοντιατρική έχει ως στόχο τη θεραπεία των στοματικών ασθενειών και τη βελτίωση της αισθητικής της στοματικής κοιλότητας, διαφορετικές οδοί προσέγγισης έχουν ακολουθηθεί. Για να επιτύχει αυτόν τον τελικό στόχο, η Οδοντιατρική προσπαθεί να επιτύχει ενδιάμεσους στόχους, εκ των οποίων ένας είναι η έρευνα και ανάπτυξη νέων ιατρικών τεχνικών, όπως η χρήση βλαστοκυττάρων στο πλαίσιο μιας θεραπείας. Για να γίνει αυτό δυνατό, είναι απαραίτητο να αναλυθούν και να γίνουν κατανοητές οι απόψεις των οδοντιάτρων όσον αφορά τη συγκεκριμένη θεραπεία.

Πρόκειται για μια νέα θεραπεία η οποία έχει εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα και πολλές ιατρικές εφαρμογές.6,15   Μπορεί κατά συνέπεια να θεωρηθεί ότι η πλειονότητα των οδοντιάτρων θα έχουν θετική άποψη όσον αφορά αυτόν το νέο τομέα. Καθώς τα βλαστοκύτταρα μπορούν να ανοίξουν δρόμους για τη θεραπεία πολλών ασθενειών οι οποίες δεν ήταν δυνατό να θεραπευτούν κατά το παρελθόν, η συγκεκριμένη έρευνα μπορεί να δηλώσει ρητά ότι η πλειονότητα των οδοντιάτρων τάσσονται υπέρ της συγκεκριμένης θεραπείας.

ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ

Κατά τη διεξαγωγή της έρευνας εφαρμόστηκαν διαφορετικές μέθοδοι.

Σύσταση του δείγματος του πληθυσμού

Το δείγμα του πληθυσμού αποτελούνταν από Ιταλούς, Έλληνες και Γάλλους οδοντιάτρους. Το δείγμα του πληθυσμού επιλέχθηκε με βάση την επαγγελματική εμπειρία του και τις γνώσεις του σχετικά με τρέχουσες ιατρικές θεραπείες.

Συλλογή δεδομένων

Για να λάβει χώρα η έρευνα, διαφορετικά ερωτήματα τέθηκαν στους συμμετέχοντες, τα οποία περιλαμβάνονται στο ερωτηματολόγιο. Το ερωτηματολόγιο σχεδιάστηκε για να λάβουμε τις απόψεις των Ευρωπαίων οδοντιάτρων όσον αφορά τη χρήση των βλαστοκυττάρων σε ιατρικές θεραπείες. 

Υποβλήθηκε αρχικά στο τμήμα M1A του UEM (Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης) κατά τη διάρκεια της προ-πιλοτικής μελέτης. Συνέστησαν στην ερευνητική ομάδα να αυξήσει την ποιότητα της διαμόρφωσης και της γενικής αναγνωσιμότητας, για την πιλοτική μελέτη. Δεν λάβαμε κανένα μεμονωμένο σχόλιο όσον αφορά τα κύρια σημεία του ερωτηματολογίου μας κατά τη διάρκεια της πιλοτικής μελέτης. Το ερωτηματολόγιο που δόθηκε επισυνάπτεται ως Παράρτημα I.

Μορφοποίηση των δεδομένων σε Πίνακα

Λογισμικό όπως το Excel χρησιμοποιήθηκε για την ανάλυση των δεδομένων που είχαν προηγουμένως συλλεχθεί με σκοπό να γίνουν τα συμπεράσματα όσο το δυνατό πιο αναγνώσιμα και κατανοητά για τους αναγνώστες.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΩΝ

Όσον αφορά τη χρήση βλαστοκυττάρων στην Οδοντιατρική, το 90% του πληθυσμού του δείγματος είχε ακούσει για τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα πριν την έναρξη της μελέτης, ενώ το 10% δεν είχε ακούσει ξανά για τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα πριν από τη συμμετοχή του στη μελέτη μας. (Σχήμα 1).

Σχήμα 1 Ενημέρωση των οδοντιάτρων του δείγματος όσον αφορά τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα.

Όταν ο ίδιος πληθυσμός του δείγματος ερωτήθηκε πώς έμαθε για τη συγκεκριμένη θεραπεία, το 10% απάντησε ότι ενημερώθηκε στο Πανεπιστήμιο, 10% σε μετέπειτα σπουδές, 40% σε ένα συνέδριο και 30% ενημερώθηκε με άλλους τρόπους. (Τα στοιχεία δεν παρουσιάζονται).

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ

Όσον αφορά το ερώτημα αν κάποιος ασθενής είχε ρωτήσει τους οδοντιάτρους του δείγματος σχετικά με τη συγκεκριμένη θεραπεία, η πλειοψηφία (90%) απάντησε ότι αυτό δεν έχει συμβεί ποτέ και μόνο το 10% απάντησε ότι τους έχει ρωτήσει κάποιος ασθενής σχετικά. (Τα στοιχεία δεν παρουσιάζονται).

ΜΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ

Όταν ο πληθυσμός του δείγματος ερωτήθηκε πότε πιστεύει ότι η διάδοση αυτής της θεραπείας θα ήταν ραγδαία, το 70% απάντησε ότι αυτό θα συνέβαινε μόνο όταν η θεραπεία θα είχε εξελιχθεί περισσότερο, το 20% όταν ο κόσμος θα μάθαινε για τη συγκεκριμένη τεχνική, ενώ το 10% θεώρησε ότι δεν θα αναπτυχθεί ποτέ. (Σχήμα 2).

Σχήμα 2: Απόψεις των οδοντιάτρων του δείγματος σχετικά με την πιθανή διάδοση της θεραπείας με βλαστοκύτταρα.

Όταν οι οδοντίατροι του δείγματος ερωτήθηκαν σχετικά με το χρόνο που η συγκεκριμένη θεραπεία αναπτύχθηκε για πρώτη φορά, το 50% πίστευε ότι ήταν 2 χρόνια πριν, ενώ το υπόλοιπο 50% ότι αυτό συνέβη περισσότερο από 2 χρόνια πριν. (Τα στοιχεία δεν παρουσιάζονται).

ΗΘΙΚΗ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ

Όταν οι οδοντίατροι του δείγματος ερωτήθηκαν αν η συγκεκριμένη θεραπεία θα δημιουργούσε διαμάχες ή όχι, μόνο το 10% απάντησε ότι θα δημιουργούσε κάποιες διαμάχες, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού απάντησε ότι δεν θα δημιουργούσε διαμάχες. (Σχήμα 3).

Σχήμα 3: Απόψεις των οδοντιάτρων του δείγματος για το αν η συγκεκριμένη θεραπεία θα δημιουργήσει διαμάχες ή όχι.

Όταν ερωτήθηκαν σχετικά με την ασφάλεια της διαδικασίας, το 30% απάντησε ότι πιστεύει ότι είναι ασφαλής, το 40% ότι πιστεύει ότι δεν είναι ασφαλής, ενώ το υπόλοιπο 30% έδωσε διαφορετική απάντηση. (Σχήμα 4).

Σχήμα 4: Απόψεις των οδοντιάτρων του δείγματος σχετικά με την ασφάλεια στην πράξη της θεραπείας με βλαστοκύτταρα.

Όταν ερωτήθηκαν σχετικά με την αξιοπιστία της διαδικασίας, το 70% του πληθυσμού του δείγματος απάντησε ότι πιστεύει ότι είναι αξιόπιστη, 20% ότι δεν είναι αξιόπιστη και το 10% απάντησε διαφορετικά. (Σχήμα 5).

Σχήμα 5: Απόψεις των οδοντιάτρων του δείγματος σχετικά με την αξιοπιστία από Ιατρικής άποψης της θεραπείας που μελετάται.

TΕΧΝΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Όλος ο πληθυσμός του δείγματος επέμεινε στο γεγονός ότι η διαθεσιμότητα ανθρώπινων ιστών με μικρή διαφοροποίηση είναι ουσιώδης για τη συγκεκριμένη θεραπεία. Επιπλέον, κάποιοι από τους οδοντιάτρους επέμειναν ότι θα χρειαστούν πολύ εξειδικευμένα εργαλεία, όπως μηχανές φυγοκέντρησης.

Όλοι οι γιατροί είχαν την ίδια άποψη, ότι τα βλαστοκύτταρα θα χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία ασθενειών που δεν μπορούσαν μέχρι τώρα να θεραπευτούν, και για να αντικατασταθούν οι τεχνητές προθέσεις από ζωντανούς ιστούς, οι οποίοι είναι πάντοτε αποδεκτοί από τους ιστούς που συντίθενται με φυσικό τρόπο.

Όσον αφορά την οικονομική πλευρά της συγκεκριμένης θεραπείας, η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού του δείγματος (80%) πιστεύει ότι το κόστος της θεραπείας θα είναι μεγαλύτερο των 1000€, ενώ μόνο το 20% πιστεύει ότι το κόστος θα είναι μικρότερο.

Όσον αφορά το ερώτημα αν θα καλύπτεται ή όχι από τα ασφαλιστικά ταμεία, το 40% του πληθυσμού του δείγματος απάντησε ότι πιστεύει ότι η θεραπεία θα καλύπτεται, ενώ 60% απάντησε ότι πιστεύει το αντίθετο.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

Το 80% του πληθυσμού του δείγματος απάντησε ότι θα ήθελε να πραγματοποιήσει τη συγκεκριμένη θεραπεία στο μέλλον, ενώ το 20% απάντησε το αντίθετο. (Σχήμα 6).

Σχήμα 6: Απόψεις των οδοντιάτρων του δείγματος σχετικά με την επιθυμία τους να πραγματοποιήσουν θεραπεία με βλαστοκύτταρα στο μέλλον.

Όσον αφορά το τι είδους σπουδές είναι απαραίτητες για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί η συγκεκριμένη θεραπεία, η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού του δείγματος (70%) απάντησε ότι ένα Μάστερ θα ήταν απαραίτητο ενώ το 30% απάντησε ότι ένα Διδακτορικό θα ήταν απαραίτητο. (Τα στοιχεία δεν παρουσιάζονται).

Το 10% του πληθυσμού του δείγματος είναι κατά της θεραπείας με βλαστοκύτταρα ενώ το 90% είναι υπέρ. (Σχήμα 7).

Σχήμα 7: Απόψεις των οδοντιάτρων του δείγματος όσον αφορά τη στάση τους απέναντι στη θεραπεία με βλαστοκύτταρα.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΩΝ

 Οι περισσότεροι από τους οδοντιάτρους γνώριζαν για τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα, ενώ μόνο ένα μικρό ποσοστό από αυτούς δεν γνώριζαν για αυτή πριν από την έναρξη της μελέτης. Από εκείνους που δεν γνώριζαν για τη συγκεκριμένη θεραπεία, πολλοί ήταν κοντά στη σύνταξη. Το γεγονός ότι δεν γνώριζαν μπορεί να οφείλεται στο ότι είχαν συνηθίσει να εργάζονται για πολλά χρόνια πραγματοποιώντας συγκεκριμένες δεδομένες θεραπείες. Επιπλέον, η θεραπεία με βλαστοκύτταρα δεν έχει πλήρως αναπτυχθεί ούτε είναι ευρέως γνωστή στην Ευρώπη, γεγονός που σημαίνει ότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι θα έχουν πιθανά αποσυρθεί όταν η συγκεκριμένη θεραπεία θα χρησιμοποιείται ευρέως από τους οδοντιάτρους.

Όπως καταδεικνύεται από τα αποτελέσματα, οι οδοντίατροι έμαθαν για τη συγκεκριμένη θεραπεία από ένα ευρύ φάσμα πρωτογενών και δευτερογενών πηγών πληροφόρησης, πιθανά εξαιτίας των λίγων γνώσεων που έχουμε γενικά για το νέο αυτό θέμα. Η πρώτη επαφή με αυτό το θέμα για τους περισσότερους από αυτούς έγινε μόλις μετά από πολλά χρόνια μέσω συνεδρίων και άλλων καναλιών ενημέρωσης, όπως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει η συγκεκριμένη θεραπεία να τραβήξει όλο και περισσότερο την προσοχή των οδοντιάτρων.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ

 Καθώς οι οδοντίατροι σπάνια ερωτούνταν σχετικά με τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα, τα συγεκριμένα στοιχεία καταδεικνύουν πόσο καινούργια είναι η συγκεκριμένη θεραπεία. Μπορεί επίσης αυτό να αποτελεί απόδειξη ότι δεν υπάρχει επαρκής κάλυψη από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Ένα μικρό τμήμα πιστεύει ότι η συγκεκριμένη θεραπεία δεν είναι χρήσιμη για τους εν δυνάμει ασθενείς και για την επαγγελματική ανάπτυξη των οδοντιάτρων και την πρόοδο της επιστήμης, ενώ ένα σημαντικό τμήμα του δείγματος των οδοντιάτρων πιστεύει ότι η θεραπεία θα διαδοθεί ευρέως όταν ο κόσμος μάθει περισσότερα για αυτήν.

ΜΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ

 Η πλειοψηφία των οδοντιάτρων από τον πληθυσμό του δείγματος θεωρεί ότι η θεραπεία με βλαστοκύτταρα θα διαδοθεί ευρέως όταν αναπτυχθεί περισσότερο η τεχνολογία. Αυτό είναι απολύτως λογικό καθώς ένας οδοντίατρος είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα γιατρός.

Υπάρχει συνεχής έρευνα νέων επιστημονικών διαδικασιών και μεθόδων οι οποίες έχουν ως μοναδικό σκοπό τη διασφάλιση της ευημερίας του ασθενούς όταν αυτός είναι υγιής, και την αποκατάσταση της υγείας του όταν ασθενεί. Επιπλέον, είναι εύκολο να εκτιμηθεί ότι επιστημονικά ορθές θεραπείες μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο μέσα από την ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων και εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας. Είναι πιθανό ότι οι περισσότεροι από τους οδοντιάτρους που ερωτήθηκαν συμφωνούν με το συγκεκριμένο τρόπο σκέψης, γεγονός που εξηγεί το γεγονός ότι η συγκεκριμένη απάντηση κυριαρχεί.

Έπειτα, ένα μικρότερο, αλλά αρκετά σημαντικό μέρος των οδοντιάτρων δήλωσαν ότι η θεραπεία θα αναπτυχθεί όταν οι εν δυνάμει ασθενείς μάθουν περισσότερα για τη συγκεκριμένη θεραπεία.

Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι ασθενείς είναι πιο πιθανό να δοκιμάσουν ένα συγκεκριμένο είδος θεραπείας όταν γνωρίζουν ότι αυτή έχει λειτουργήσει καλά σε κάποιους γνωστούς τους, ή όταν έχουν ακούσει σχετικά. Οι θεραπείες που παρέχονται έχοντας σημαντική κάλυψη από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι πιο πιθανό να δοκιμαστούν ή να γίνουν αποδεκτές από τον κόσμο.

Ένα άλλο τμήμα των οδοντιάτρων που ερωτήθηκαν θεωρούν ότι θα υπάρξει κάποιος άλλος παράγοντας ο οποίος θα προωθήσει τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα. Πιθανά θα μπορούσε να είναι μια κυβερνητική ανακοίνωση, ή μια γνωστοποιημένη ιατρική απόδειξη μιας πλήρους αποτελεσματικής θεραπείας σε μια συγκεκριμένη περίπτωση. Ούτε ένας από τους ερωτηθέντες οδοντιάτρους δεν θεωρούσε ότι η θεραπεία θα διαδιδόταν ευρέως όταν θα υπήρχε καλή γνώση των κινδύνων.

Δεδομένου ότι η ανατροφοδότηση πληροφοριών σχετικά με τη χρήση της θεραπείας με βλαστοκύτταρα ήταν καλή κατά μέσο όρο, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι οι οδοντίατροι του δείγματος δεν θα ήθελαν να θεωρηθεί ότι η θεραπεία με βλαστοκύτταρα δημιουργεί κινδύνους, γεγονός που αποδεικνύει τη βούληση πολλών οδοντιάτρων να προωθήσουν τη συγκεκριμένη θεραπεία, παρόλο που πολλοί από αυτούς πιστεύουν ότι υπάρχουν κίνδυνοι.

Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι περισσότεροι από τους Ευρωπαίους οδοντιάτρους δεν είχαν επενδύσει και πολύ στη θεραπεία με βλαστοκύτταρα, παρόλο που οι περισσότεροι από αυτούς είχαν ακούσει γι’ αυτήν. Αυτό αποδεικνύει για μια ακόμη φορά πόσο καινούργια είναι η συγκεκριμένη θεραπεία.

ΗΘΙΚΗ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ

 Ένα μικρό μέρος του δείγματος των οδοντιάτρων πιστεύουν ότι θα υπάρξουν πιθανά διαμάχες οι οποίες θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με την περαιτέρω ανάπτυξη της θεραπείας με βλαστοκύτταρα. Για να είμαστε πιο ακριβείς, το συγκεκριμένο τμήμα, το οποίο αντιπροσωπευόταν από έναν και μοναδικό οδοντίατρο πληροφόρησε την ομάδα της έρευνας για ένα πρόβλημα σχετικό με την ηθική.

Σύμφωνα με αυτόν τον οδοντίατρο, η εξαγωγή βλαστοκυττάρων από το σώμα των ασθενών για να τα κάνουμε να αναπτυχθούν (διαφοροποίηση πολλών κατευθύνσεων) στο εργαστήριο μπορεί να θεωρηθεί ως λανθασμένη και ανήθικη, επειδή είναι αντίθετη με τις περισσότερες θρησκευτικές και μερικές κοινωνικές αντιλήψεις, σύμφωνα με τις οποίες το ανθρώπινο σώμα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τέτοιου είδους πειράματα.

Όμως, το υπόλοιπο και σαφώς πολυπληθέστερο τμήμα του δείγματος των οδοντιάτρων δεν θεωρούν ότι θα υπάρξουν εν δυνάμει διαμάχες σχετικά με αυτή τη θεωρία. Αντιμετωπίζουμε λοιπόν ένα πρόβλημα στη συγκεκριμένη έρευνα, καθώς δεν μπορεί να μελετηθεί ο κοινωνικός και θρησκευτικός τρόπος σκέψης όσον αφορά τη συγκεκριμένη θεραπεία σε Πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η θεραπεία με βλαστοκύτταρα αποτελεί μια εντελώς νέα ιατρική οδό θεραπείας και δεν γνωρίζουμε ακόμη αν είναι εντελώς ασφαλής. Αποτέλεσμα του γεγονότος ότι η θεραπεία βρίσκεται πρακτικά σε πρώιμο στάδιο, είναι ότι τα αποτελέσματα είναι ετερογενή και χωρίζονται σε αρκετά ισοδύναμες κατηγορίες. Επιπλέον αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε πώς θα εξελιχθεί η θεραπεία. Οι απόψεις του πληθυσμού του δείγματος που παρουσιάζονται στο αντίστοιχο γράφημα αντικατοπτρίζουν αυτόν τον τρόπο σκέψης. Οι συγκεκριμένες πληροφορίες δεν ήταν επαρκείς για να δηλωθεί αν η συγκεκριμένη επαναστατική θεραπεία έχει ή θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο μέλλον για την υγεία των ασθενών.

Δεδομένου ότι η συγκεκριμένη θεραπεία βρίσκεται σχεδόν σε πρώιμο πρακτικά επίπεδο και δεν είναι διαδεδομένη στην Ευρώπη, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το συγκεκριμένο γράφημα δίνει στην ερευνητική ομάδα μια πρώτη εικόνα της επιστημονικής άποψης των οδοντιάτρων για τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα. Παρόλο που η πλειοψηφία των οδοντιάτρων του δείγματος δήλωσαν ότι είναι υποστηρικτές της θεραπείας με βλαστοκύτταρα, οι απόψεις αποκλίνουν όσον αφορά συγκεκριμένες πτυχές της θεραπείας με βλαστοκύτταρα, δίνοντας έτσι στην ερευνητική ομάδα την πληροφορία ότι η αποτελεσματικότητα της θεραπείας με βλαστοκύτταρα έχει ήδη συζητηθεί μεταξύ της οδοντιατρικής κοινότητας.

Η πλειοψηφία των οδοντιάτρων του δείγματος πιστεύει ότι η θεραπεία είναι αξιόπιστη μακροχρόνια για τους εν δυνάμει ασθενείς, δίνοντας έτσι στη θεραπεία με βλαστοκύτταρα μια σημαντική ώθηση εμπιστοσύνης στην ιατρική και οδοντιατρική κοινότητα. Παρόλ’αυτά, κάποιοι από τους οδοντιάτρους αμφιβάλλουν ακόμη για την αποτελεσματικότητά της μακροχρόνια, όπως μπορούμε να δούμε στο γράφημα, επιτρέποντας στην ερευνητική ομάδα να συμπεράνει ότι η θεραπεία με βλαστοκύτταρα, παρόλο που υποστηρίζεται από επαγγελματίες δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ακρογωνιαίος λίθος για τον ιατρικό τομέα.

ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

 Καθώς υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες για τις δυνατότητες αυτής της νέας θεραπείας, όπως είχε υποτεθεί πολλά χρόνια πριν, μπορούμε να δούμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία γνωρίζει συγκεκριμένα πού θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε τη θεραπεία αυτή στη στοματική κοιλότητα, ως μέθοδο αντιμετώπισης προβλημάτων που μέχρι τώρα προσεγγίζονταν με τεχνητά προσθετικά μέρη, καθώς δεν υπήρχε κάτι που θα μπορούσε να τα υποκαταστήσει.

Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ακόμη υπάρχουν στην πράξη λίγες γνώσεις σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα, από τη στιγμή που οι διάφοροι οδοντίατροι γνωρίζουν μόνο τα βασικά υλικά που πιθανά θα χρησιμοποιηθούν στη συγκεκριμένη θεραπεία, και οι μόνοι που θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι έχουν κάπως πιο εξειδικευμένες γνώσεις είναι οι νεότεροι οδοντίατροι.

  Η πλειοψηφία των οδοντιάτρων του δείγματος πιστεύει ότι η θεραπεία θα κοστίζει πάνω από 1000 ευρώ. Αυτό μπορεί να αποτελέσει αποδεικτικό στοιχείο για την έρευνα, ότι για τη συγκεκριμένη θεραπεία θα απαιτούνται πολύ καινοτόμα και εξελιγμένα υλικά, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν υψηλό κόστος για τον επαγγελματία.

Επίσης μπορούμε να συμπεράνουμε ότι κάποιοι οδοντίατροι πιστεύουν ότι η θεραπεία θα καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία διότι πιστεύουν ότι η συγκεκριμένη θεραπεία θα βοηθήσει πολύ, και θα προσφέρει περισσότερα πλεονεκτήματα απ’ ό,τι άλλες θεραπείες, γεγονός που θα την καταστήσει ως σημαντικό μέρος της σύγχρονης Ιατρικής. Παρόλ’αυτά, η πλειοψηφία των οδοντιάτρων του δείγματος δεν πιστεύει ότι η θεραπεία θα καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει την ερευνητική ομάδα να σκεφτεί ξανά όσον αφορά την τελική τιμή της συγκεκριμένης θεραπείας. Μερικές φορές, μια πολύ ακριβή θεραπεία είναι πιθανό να μην καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία, ή να δημιουργήσει διαμάχες εντός των υπουργείων και των κυβερνητικών φορέων, όπως στην περίπτωση της Solvadi7, στη Γαλλία.

Αυτό μπορεί να αποτελέσει επίσης απόδειξη σύνδεσης με την ηθική. Μπορούμε να φανταστούμε ότι αν θεωρούνταν η θεραπεία ως ανήθικη από την πλειοψηφία των οδοντιάτρων και επαγγελματιών (το οποίο δεν ισχύει στη μελέτη αυτή), οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να απαγορεύσουν τη συγκεκριμένη θεραπεία και, κατά συνέπεια, αυτή δεν θα καλυπτόταν από τα ασφαλιστικά ταμεία.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

 Οι θεραπείες με βλαστοκύτταρα στην οδοντιατρική είναι και πολλά υποσχόμενες και αποτελούν πρόκληση. Για αυτό η πλειοψηφία των οδοντιάτρων θέλει να πραγματοποιήσει αυτή τη θεραπεία.

Επιπλέον, θα είναι πολύ επικερδής για τον οδοντίατρο από επαγγελματική άποψη. Η παροχή της πλέον καινοτόμου και καλύτερης δυνατής ιατρικής φροντίδας δεν έχει μόνο όφελος για τη φήμη και επαγγελματική αποδοχή του οδοντιάτρου, αλλά αποτελεί και βασικό πρότυπο για την επαγγελματική ιδιότητα ενός γιατρού.

Οι οδοντίατροι που επιλέγουν να μη χρησιμοποιήσουν τη θεραπεία, πιθανότατα πιστεύουν ότι οι κίνδυνοι που αναλαμβάνουν όταν χρησιμοποιούν τη συγκεκριμένη θεραπεία έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από τα αποτελέσματα, καθώς δεν προσφέρουν σημαντικά οφέλη για τους εν δυνάμει ασθενείς. Αυτό για άλλη μια φορά έχει να κάνει με το γεγονός ότι η διαδικασία βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της ανάπτυξης.

Οι περισσότεροι οδοντίατροι θεωρούν ότι απαιτείται απλά ένα επίπεδο σπουδών ισοδύναμο με Μάστερ για να πραγματοποιηθεί μια θεραπεία με βλαστοκύτταρα. Η συγκεκριμένη πληροφορία αποτελεί απόδειξη ότι η θεραπεία με βλαστοκύτταρα, παρόλο που είναι μια καινοτόμος και εξειδικευμένη διαδικασία, παραμένει προσβάσιμη για τους περισσότερους επαγγελματίες οδοντιάτρους. Η συγκεκριμένη πληροφορία μπορεί να κάνει την ερευνητική ομάδα να σκεφτεί ότι η διάδοσή της θα γίνει πιο εύκολη στο μέλλον.

Η πλειοψηφία των οδοντιάτρων από τον πληθυσμό του δείγματος είναι υπέρ της ανάπτυξης της θεραπείας με βλαστοκύτταρα. Το γεγονός ότι η θεραπεία με βλαστοκύτταρα βρίσκεται ακόμη ουσιαστικά σε πρακτικό επίπεδο και δεν αποτελεί συνήθη θεραπεία, όπως για παράδειγμα η χημειοθεραπεία, μπορεί να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η θεραπέια με βλαστοκύτταρα πιθανότατα θα γίνει ευρέως αποδεκτή από την οδοντιατρική κοινότητα.

Παρόλ’αυτά, ένα μέρος του πληθυσμού του δείγματος αντιτίθεται ανοικτά στη θεραπεία με βλαστοκύτταρα. Αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί στο φόβο κάποιων οδοντιάτρων για τους πιθανούς κινδύνους, ή στην πιθανή δημιουργία διαμαχών.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Ο πληθυσμός του δείγματος εκφράζει, συνολικά, ευνοϊκές απόψεις σχετικά με την ανάπτυξη της θεραπείας με βλαστοκύτταρα, την οποία ήδη γνώριζε η πλειοψηφία των οδοντιάτρων. Οι περισσότεροι από αυτούς εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους και την επιθυμία τους να πραγματοποιήσουν μια τέτοιου είδους θεραπεία στο μέλλον. Επίσης καταλάβαμε ότι οι απόψεις διίστανται, καθώς αρκετοί οδοντίατροι δεν ήταν πραγματικά βέβαιοι για την άποψη που είχαν για τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα, όταν αναφέρονταν σε συγκεκριμένες εφαρμογές. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν τόσο λίγες αναφορές στην έρευνα.

Αυτές οι μη ομοιογενείς γνώσεις παρατηρήθηκαν επειδή το δείγμα αποτελούνταν από γενικούς οδοντιάτρους, και δεν περιλαμβάνονταν σε αυτό οδοντίατροι που είχαν πραγματικά εξειδικευμένες γνώσεις για το συγκεκριμένο τομέα. Παρόλ’ αυτά, οι περισσότεροι από αυτούς εξέφρασαν αυθόρμητα τον ενθουσιασμό τους και την επιθυμία τους να πραγματοποιήσουν μια τέτοιου είδους θεραπεία στο μέλλον.

Ως συμπέρασμα πρέπει να αναφέρουμε ότι το κύριο εύρημα της έρευνας ήταν ότι υπήρχε μια θετική άποψη σχετικά με τη νέα αυτή έρευνα, αλλά υπάρχουν ακόμη πολύ λίγες γνώσεις, γεγονός που οφείλεται στο πρώιμο στάδιο που βρίσκεται η έρευνα σχετικά με τα βλαστοκύτταρα.

Μπορεί να θεωρηθεί, με μικρό κίνδυνο σφάλματος, ότι η υπόθεση είναι αληθής. Οι Ευρωπαίοι οδοντίατροι έχουν ευνοϊκή άποψη για τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα. Κατά συνέπεια, η εναλλακτική υπόθεση που παρουσιάσαμε στην εισαγωγή της μελέτης επιβεβαιώνεται. 

Διονύσιος ΛΑΓΙΟΣ

Adam SADONE
Βασίλειος ΔΗΜΟΓΛΟΥ