dc_1

Ενδοδοντική θεραπεία - Απονεύρωση

Η ενδοδοντική θεραπεία, γνωστή και ως απονεύρωση, είναι οδοντιατρική θεραπεία που χρησιμοποιείται για τη διατήρηση ενός δοντιού που έχει χάσει τη ζωτικότητά του νεύρου λόγω τερηδόνας, τραύματος ή περιοδοντικής νόσου. Η κύρια στόχευση της θεραπείας είναι να επαναφέρει την υγεία του δοντιού, έτσι ώστε να λειτουργεί σωστά μέσα στο στόμα του ασθενούς.

Τι είναι η ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση);

Κάτω από το εξωτερικό σμάλτο των δοντιών σας (αδαμαντίνη) και στο εσωτερικό της οδοντίνης υπάρχει μία κοιλότητα μαλακού ιστού που ονομάζεται οδοντικός πολφός (νεύρο), ο οποίος περιέχει τα νεύρα του δοντιού, φλέβες, αρτηρίες και λεμφικά αγγεία. Όλα αυτά τα στοιχεία βρίσκονται εκεί με σκοπό να διατηρούν τον πολφό ζωντανό και να τρέφουν το δόντι. Οι ριζικοί σωλήνες είναι πολύ μικρά και λεπτά σωληνάκια, τα οποία ξεκινούν να διακλαδώνονται από το πάνω μέρος του οδοντικού πολφού μέχρι την άκρη της ρίζας. Μέσα σε αυτά τα σωληνάκια που λέγονται ριζικοί σωλήνες περνάνε τα αγγεία και τα νεύρα. Ένα δόντι έχει τουλάχιστον ένα και συνήθως όχι περισσότερους από τέσσερις ριζικούς σωλήνες. Σε σπάνιες περιπτώσεις έχουν βρεθεί πέντε αλλά και έξι ριζικοί σωλήνες.

Γιατί αισθάνομαι πόνο;

Όταν ο πολφός μολύνεται, λόγω κάποιας βαθιάς κοιλότητας που μπορεί να οφείλεται σε τερηδόνα μπορεί να νεκρωθεί. Ο κατεστραμμένος ή νεκρός οδοντικός πολφός αυξάνει τη ροή του αίματος και την κυτταρική δραστηριότητα. Έτσι το δόντι δεν μπορεί να καταπραΰνει μόνο του την πίεση που ασκείται στο εσωτερικό του. Συνήθως αισθάνεστε πόνο στο δόντι όταν δαγκώνετε κάτι με αυτό, κατά τη μάσηση, καθώς και όταν έρχεται σε επαφή με ζεστά ή παγωμένα τρόφιμα και ροφήματα,ή ακόμα μπορεί και να αισθάνεστε αυτόματο πόνο όχι απαραίτητα μετά από κάποιο ερέθισμα.

Γιατί χρειάζομαι ενδοδοντική θεραπεία-απονεύρωση;

Επειδή το δόντι δεν μπορεί να γιατρευτεί μόνο του. Χωρίς θεραπεία, η λοίμωξη θα εξαπλωθεί, το οστό γύρω από το δόντι θα αρχίσει να καταστρέφεται και το δόντι μπορεί να χρειαστεί εξαγωγή. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο πόνος χειροτερεύει και ο ασθενής χρειάζεται άμεση οδοντιατρική φροντίδα. Όταν το δόντι παραμείνει χωρίς θεραπεία για μεγάλο χρονικό διάστημα η μόνη εναλλακτική,συνήθως, είναι η εξαγωγή του δοντιού. Αυτό μπορεί να κάνει τα γύρω δόντια να στραβώσουν, προκαλώντας δυσκολίες στη μάσηση και τον τρόπο που κλείνει το στόμα. Αυτό επίσης μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην κροταφογναθική άρθρωση με αποτέλεσμα οι ασθενείς να αισθάνονται πόνο στους μύες που βοηθούν τη μάσηση, αλλά και στην άρθρωση καθαυτή κατά τη διάρκεια της μάσησης ή και όχι. Παρόλο που η εξαγωγή είναι φθηνή λύση, το κενό που μένει απαιτεί την τοποθέτηση εμφυτεύματος ή γέφυρας, τα οποία θα κοστίσουν πολύ περισσότερο από την ενδοδοντική θεραπεία-απονεύρωση. Όταν έχετε την επιλογή είναι πάντα προτιμότερο να κρατήσετε τα δικά σας δόντια μέσα στο στόμα θεραπεύοντάς τα. Τίποτε δεν μπορεί να αντικαταστήσει το δικό μας δόντι,και λειτουργικά, αλλά και αισθητικά.

Πώς γίνεται η ενδοδοντική θεραπεία-απονεύρωση;

Η απονεύρωση είναι μία διαδικασία που γίνεται για να αφαιρεθεί ο κατεστραμμένος ή νεκρός πολφός του ριζικού σωλήνα του δοντιού ο οποίος είναι γεμάτος μικρόβια. Αυτό επιτυγχάνετε μέσω του καθαρισμού του «άρρωστου» και μολυσμένου με μικρόβια πολφού, και στη συνέχεια ακολουθεί η έμφραξη του ριζικού σωλήνα. Ο ριζικός σωλήνας γεμίζεται με γουταπέρκα, ένα ελαστικό υλικό σαν καουτσούκ, για να προληφθεί η επανεμφάνιση μόλυνσης στο δόντι. Στη συνέχεια το δόντι σφραγίζεται μόνιμα, ή αν λείπει μεγάλο μέρος του, τοποθετούμε έναν άξονα για να σφραγίσουμε το δόντι τοποθετώντας μία κεραμική στεφάνη, η κάποιου άλλου είδους σύγχρονη αποκατάσταση. Η σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία μας επιτρέπει να προσφέρουμε στους ασθενείς πολύ μακροχρόνιες αλλά και εξαιρετικά αισθητικές λύσεις. Αυτό επιτρέπει στους ασθενείς να διατηρήσουν τα δόντια μέσα στην στοματική κοιλότητα για πάρα πολλά χρόνια.

Τι περιλαμβάνει μία ενδοδοντική θεραπεία-απονεύρωση;

Αφού ο οδοντίατρός σας έχει εξετάσει τα δόντια σας και σας έχει συστήσει ενδοδοντική θεραπεία, μπορεί είτε να την κάνει ο/η ίδιος/α ή να σας παραπέμψει σε έναν ενδοδοντολόγο.

Τι είναι ο ενδοδοντολόγος;

Οι ενδοδοντολόγοι είναι οδοντίατροι με τρία επιπλέον χρόνια εξειδίκευσης στις τεχνικές και τις διαδικασίες της ενδοδοντικής θεραπείας (απονεύρωσης). Εκτός από τη θεραπεία των συνηθισμένων περιπτώσεων, είναι ειδικοί στο να διεξάγουν περίπλοκες διαδικασίες χειρουργικών επεμβάσεων.Συχνά έρχονται αντιμέτωποι και θεραπεύουν δύσκολες περιπτώσεις, όπως δόντια με ασυνήθιστη ή περίπλοκη ανατομία ριζών ή μικρούς και στενούς ριζικούς σωλήνες. Η εξειδίκευση και η εμπειρία τους είναι πολύτιμες όταν η ενδοδοντική χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη η οταν υπάρχουν πολύ δύσκολες συνθήκες εργασίας. Λόγω της γνώσης και της εμπειρίας που διαθέτουν μπορούν να είναι αποτελεσματικοί στην προσφορά τους σε ανθρώπους που έχουν κινητικά προβλήματα, αδυναμία πλήρους διάνοιξης του στόματος, άτομα μεγάλης ηλικίας που τα δόντια τους παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες, άτομα με επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό ή άτομα που για λόγους υγείας δεν μπορούν να καθίσουν πολύ ώρα στην οδοντιατρική καρέκλα. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η ταχύτητα αλλά και η ακρίβεια στην θεραπεία είναι σημαντική γιατί η θεραπεία γίνεται σε ένα ραντεβού, πολύ γρήγορα, και οι πιθανότητες επιτυχίας είναι εξαιρετικά υψηλές. Αυτό αποκτά ιδιαίτερα μεγάλη σημασία σε περιπτώσεις που η παραμικρή φλεγμονή στο στόμα μπορεί να είναι επιβαρυντική για την υγεία του ασθενούς. Τέτοιες είναι οι περιπτώσεις προσθετικών βαλβίδων στην καρδιά, νεφροπαθειών, ορθοπεδικών προσθετικών και άλλων προβλημάτων υγείας που και η παραμικρή ύπαρξη φλεγμονής μπορεί να αποτελέσει σημαντική επιβάρυνση στην υγεία.

Ποιά είναι η διαδικασία της ενδοδοντικής θεραπείας;

Η ενδοδοντική θεραπεία σε ένα εξειδικευμένο ιατρείο γίνεται σε μία μόνο συνεδρία και διαρκεί από μισή έως δύο ώρες ανάλογα με την δυσκολία και την έκταση της φλεγμονής. Είναι πλέον γνωστό ότι η ενδοδοντική θεραπεία είναι απολύτως ανώδυνη, και δεν έχει να κάνει με τις φρικιαστικές ιστορίες περί απονευρώσεων οι οποίες πονάνε ανυπόφορα κατα την ώρα της επέμβασης ή και μετά.

Αρχικά γίνεται τοπική αναισθησία για να μουδιάσει η περιοχή. Στη συνέχεια τοποθετείται μία ελαστική μεμβράνη γύρω από το δόντι ώστε να το απομονώσει από το υπόλοιπο στόμα και να μπορέσει ο γιατρός να αποστειρώσει αλλά και να καθαρίσει το δόντι από τις υπάρχουσες τερηδόνες.Το δόντι μπαίνει κάτω από το μικροσκόπιο για να αφαιρεθεί σωστά η τερηδόνα και να βρεθούν όλοι οι ριζικοί σωλήνες. Τοποθετούνται φάρμακα μέσα στους ριζικούς σωλήνες για να καταπολεμηθούν τα βακτήρια. Μετά την απολύμανση όλων των ριζικών σωλήνων ο ενδοδοντολόγος γεμίζει τους ριζικούς σωλήνες με γουταπέρκα. Μετά την διαδικασία της απονεύρωσης μπορεί να γίνει αμέσως το μόνιμο σφράγισμα.

Εάν λείπει πολύ οδοντική ουσία, ενδέχεται να τοποθετηθεί ένας μεταλλικός άξονας πάνω από το ριζικό σωλήνα για να ενισχυθεί το δόντι. Τέλος, μία κεραμική στεφάνη (θήκη) τοποθετείται συνήθως πάνω από το δόντι για να ενισχύσει τη δομή του και να βελτιώσει την εμφάνισή του στην περίπτωση κατά την οποία έχουμε πολύ μεγάλη αλλαγή του χρώματος που δεν μπορεί να καλυφθεί με απλή λεύκανση.

Ποιο είναι το ποσοστό επιτυχίας της ενδοδοντικής θεραπείας-απονεύρωσης;

Το 99% των απονευρώσεων γίνονται με απόλυτη επιτυχία. Αυτό το ποσοστό ισχύει αν ο ενδοδοντολόγος είναι φυσικά πολύ καλός. Ωστόσο, σε μερικές σπάνιες περιπτώσεις, η διαδικασία πρέπει να επαναληφθεί ή να γίνει κάποια χειρουργική επέμβαση λόγω της ύπαρξης «άρρωστων» παρακλαδιών στο σωλήνα. Αυτό θα γίνει αντιληπτό επειδή θα επανέλθει ο πόνος.

Τι συμβαίνει μετά τη θεραπεία;

Η φλεγμονή των ιστών ίσως προκαλέσει μια μικρή δυσανεξία κατά το κλείσιμο του στόματος ή και ύπαρξη μικρού πόνου για μερικές μέρες, κάτι που μπορεί να ελεγχθεί με απλά παυσίπονα. Η παρακολούθηση της επούλωσης των ιστών, σε περιπτώσεις με μεγάλες βλάβες στο οστό γίνεται μέσω μιας επαναληπτικής εξέτασης.

Τα απλά παυσίπονα που μπορείτε να προμηθευτείτε χωρίς ιατρική συνταγή καταφέρνουν συνήθως να σας ανακουφίσουν. Και να θυμάστε πάντα ότι, εάν τα δόντια σας πόναγαν πριν έρθετε για θεραπεία, μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος για να επουλωθούν και να επανέλθουν στη φυσιολογική τους κατάσταση.

Πρέπει να κάνω κάτι ιδιαίτερο;

Κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών μετά τη θεραπεία, προσπαθήστε απλά να μη δαγκώνετε και να μη τρώτε με τα δόντια της συγκεκριμένης περιοχής μέχρι να σφραγιστεί το δόντι σας.

Πότε πρέπει να σφραγίσω το δόντι μου;

Όταν ολοκληρωθεί η απονεύρωσή σας, τοποθετείτε ένα προσωρινό σφράγισμα.Το δόντι συνεχίζει να αντλεί θρεπτικά στοιχεία από τους γειτονικούς ιστούς, αλλά πρέπει να αποκατασταθεί μόνιμα. Πρέπει να αποκαταστήσετε μόνιμα το δόντι σας. Ο τύπος της αποκατάστασης που θα επιλεγεί εξαρτάται από την τοποθεσία και την κατάσταση του δοντιού. Είναι επίσης σημαντικό η αποκατάσταση του δοντιού σας να γίνει το συντομότερο δυνατό, επειδή το προσωρινό σφράγισμα θα φύγει με το πέρασμα του χρόνου και το δόντι ενδέχεται να σπάσει ή και να μολυνθεί.

Ποιος είναι ο χρόνος ζωής του δοντιού μου μετά την ενδοδοντική θεραπεία-απονεύρωση;

Όταν η ενδοδοντική θεραπεία(απονεύρωση) γίνεται με το σωστό επιστημονικό τρόπο το θεραπευμένο σας δόντι μπορεί να κρατήσει για όλη σας τη ζωή. Χρειάζεται και αυτό, όπως και τα άλλα δόντια σας, σωστή φροντίδα, που περιλαμβάνει το πλύσιμο των δοντιών, τη χρήση οδοντικού νήματος και, το σημαντικότερο, επίσκεψη ανά εξάμηνο στον οδοντίατρο για καθαρισμό και έλεγχο.

Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί ο έλεγχος μπορεί να προλάβει προβλήματα που αν τα αφήσεις μπορεί να εξελιχθούν, π.χ. μία μικρή τερηδόνα χρειάζεται ένα απλό σφράγισμα, μία μεγάλη τερηδόνα μετά απο ενδοδοντική θεραπεία μπορεί να σημαίνει και εξαγωγή αν η τερηδόνα έχει προχωρήσει πολύ βαθιά κάτω από τα ούλα.

Κωνσταντίνος Λάγιος, Χειρουργός Οδοντίατρος - Ενδοδοντολόγος, M.S.