Ποια είναι η σωστή υγιεινή της στοματικής κοιλότητας για ένα υγιές και αστραφτερό χαμόγελο;
Ο βασικότερος στόχος της Στοματικής Υγιεινής, είναι ένα αστραφτερό χαμόγελο, με υγιή δόντια και ούλα. Αυτό επιτυγχάνεται με την απομάκρυνση όλων των παθογόνων παραγόντων του στόματος και κυρίως της Οδοντικής Μικροβιακής Πλάκας, για την πρόληψη της Τερηδόνας, της Ουλίτιδας και της Περιοδοντίτιδας.
Στις μέρες μας, η φτωχή στοματική υγιεινή, η σύγχρονη διατροφή και η μη τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρο δημιουργούν αυξημένες πιθανότητες για την εκδήλωση κάποιας σοβαρής ασθένειας στα δόντια μας και γενικά στη στοματική μας κοιλότητα.
Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα
Η Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα, είναι ο κυριότερος εχθρός των δοντιών και των ούλων. Είναι μια μαλακή και άμορφη ουσία που κολλάει στις επιφάνειες των δοντιών και είναι η κύρια αιτία των παθήσεων του στόματος (Τερηδόνα, Ουλίτιδα, Περιοδοντίτιδα).
Το 60-80% της μάζας αποτελείται από μικρόβια, υπολείμματα τροφών κ.α. Αναπτύσσεται κυρίων από τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες και σε περιοχές στις οποίες είναι δύσκολος ο καθαρισμός των δοντιών, όπως οι κενοί χώροι ανάμεσα στα δόντια.
Ποιο είναι το βασικότερο βοήθημα για τη καλή στοματική υγιεινή;
Η οδοντόβουρτσα είναι υπεύθυνη για τη μηχανική απομάκρυνση της οδοντικής πλάκας, των υπολειμμάτων των τροφών, καθώς και για την τόνωση των ούλων. Για να θεωρηθεί καλή μια οδοντόβουρτσα, θα πρέπει να έχει μερικά χαρακτηριστικά, όπως μικρή κεφαλή και νάιλον ίνες με αποστρογγυλεμένα άκρα, η επιφάνεια βουρτσίσματος να είναι όσο το δυνατόν πιο επίπεδη, να έχει βολική και εύκαμπτη λαβή και το σημαντικότερο, να είναι μέτριας ή μαλακής σκληρότητας, για την αποφυγή τραυματισμού ούλων.
Η οδοντόβουρτσα θα πρέπει να καθαρίζεται καλά μετά από κάθε βούρτσισμα, και να φυλάσσεται στεγνή σε ειδική θήκη. Πρέπει να αντικαθίσταται όταν φθείρονται οι ίνες της και αυτή η συχνότητα αντικατάστασης είναι περίπου κάθε τρεις μήνες.
Ποιο είναι το σωστό βούρτσισμα των δοντιών;
Ακόμα και η καλύτερη οδοντόβουρτσα, είναι αναποτελεσματική, αν δεν χρησιμοποιείται σωστά και σύμφωνα με τις μεθόδους που συστήνουν οι οδοντίατροι. Τυχαίο και απλό βούρτσισμα χωρίς τεχνική, αφαιρεί ελάχιστη οδοντική πλάκα, μπορεί να τραυματίσει τα ούλα και να προκαλέσει με το χρόνο αποτριβές στο σμάλτο των δοντιών.
«Το μυστικό δεν είναι η δύναμη αλλά η τεχνική». Για ένα επιμελές βούρτσισμα των δοντιών, θα πρέπει να αφιερωθεί τουλάχιστον ένα χρονικό διάστημα 2-3 λεπτών δύο φορές την ημέρα.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι βουρτσίσματος. Η αποτελεσματικότερη όμως μέθοδος βουρτσίσματος, που συνήθως συστήνουν και οι οδοντίατροι, είναι η λεγόμενη «ΜΕΘΟΔΟΣ BASS».
Η μέθοδος Bass δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται αν δεν είναι πλήρως κατανοητή. Μπορεί, αν δεν γίνεται σωστά, αφενός, να μην καθαρίζει αποτελεσματικά τα δόντι και αφετέρου να δημιουργήσει τραυματισμό των ούλων. Οι πλέον ειδικοί για την εκμάθηση της τεχνικής αυτής, καθώς και για την επίλυση όλων των αποριών γύρω από αυτής, είναι οι οδοντίατροι.
Η μέθοδος με απλά λόγια:
- Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην υπάρχει τρυγία (πέτρα) πάνω στα δόντια.
- Χρησιμοποιούμε μια μέτρια ή μαλακή οδοντόβουρτσα και την τοποθετούμε με κλίση 45 μοίρες στο σημείο του δοντιού που «ενώνεται» με τα ούλα, πρώτα στις εξωτερικές επιφάνειες των δοντιών.
- Πιέζουμε λίγο την οδοντόβουρτσα, ώστε οι ίνες της να εισχωρήσουν απαλά μέσα στα ούλα. Προσοχή: η μεγάλη πίεση μπορεί να τραυματίσει τα ούλα.
- Βουρτσίζουμε με απαλές και μικρές επαναλαμβανόμενες κινήσεις μπρος-πίσω (δονήσεις), χωρίς να μετακινείται η οδοντόβουρτσα από τη θέση της. Η μεγάλη κίνηση, δεν θα απομακρύνει περισσότερο την οδοντική πλάκα, καθώς η λογική της τεχνικής είναι να καθαρίζουμε μια ομάδα τριών δοντιών τη φορά και στη συνέχεια να προχωράμε στα επόμενα.
- Για να καθαρίσουμε τις εσωτερικές επιφάνειες των μπροστινών δοντιών, κρατάμε την οδοντόβουρτσα σε όρθια θέση, έτσι ώστε η άκρη της να είναι σε επαφή με τα δόντια και βουρτσίζουμε με απαλές πάνω-κάτω κινήσεις.
- Στη συνέχεια βουρτσίζουμε επιμελώς και τις επιφάνειες των πίσω δοντιών, με τις ίδιες κινήσεις καθαρίζουμε και τις εσωτερικές επιφάνειες των δοντιών.
- Τέλος βουρτσίζουμε και την επιφάνεια της γλώσσας με κινήσεις από πίσω προς τα εμπρός. Ο λόγος είναι ότι πάρα πολλά βακτήρια φιλοξενούνται πάνω στη γλώσσα και είναι μια από τις αιτίες που προκαλούν την κακοσμία του στόματος.
Οδοντόκρεμα - Ο βοηθός της οδοντόβουρτσας
Η οδοντόκρεμα χρησιμοποιείται μαζί με την οδοντόβουρτσα, και βοηθάει στην μηχανική απομάκρυνση των βλαβερών ουσιών που παραμένουν στα δόντια, όπως είναι η μικροβιακή πλάκα, δημιουργώντας μια αίσθηση φρεσκάδας στο στόμα.
Επίσης, περιέχει διάφορα «Θεραπευτικά» συστατικά που βοηθούν στη χημική απομάκρυνση των βλαβερών ουσιών, όπως η χλωρεξιδίνη κατά της μικροβιακής πλάκας, συστατικά για την μείωση της οδοντικής ευαισθησίας, δηλαδή του πόνου που προκαλείται στο ζεστό-κρύο ή γλυκό –ξινό, καθώς και φθόριο για πιο ανθεκτικό σμάλτο των δοντιών.
Στοματικό Διάλυμα – Για μια ολοκληρωμένη στοματική υγιεινή
Τα στοματικά διαλύματα δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη σωστή στοματική υγιεινή με την οδοντόβουρτσα και το οδοντικό νήμα, καθώς επίσης και τον τακτικό οδοντιατρικό έλεγχο. Τις περισσότερες φορές δίνονται συμπληρωματικά με τις οδοντόκρεμες, σύμφωνα με τις οδηγίες του οδοντιάτρου και για μια συγκεκριμένη συχνότητα και χρήση.
Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλά στοματικά διαλύματα. Τα περισσότερα από αυτά δημιουργούν την αίσθηση της δροσερής και ευχάριστης αναπνοής, κάτι που συνήθως διαρκεί μόνο για λίγες ώρες, χωρίς να έχουν κάποια αντιμικροβιακή δράση.
Υπάρχουν όμως και τα αντιμικροβιακά στοματικά διαλύματα, που σκοπό έχουν τη μείωση των παθογόνων οργανισμών του στόματος. Αυτά τα στοματικά διαλύματα πωλούνται κυρίως στα φαρμακεία, είναι πιο εξειδικευμένα και περιέχουν διάφορα «θεραπευτικά» συστατικά, ανάλογα με την περίπτωση στην οποία απευθύνονται.
Οδοντικό νήμα - Για μια ολοκληρωμένη καθαριότητα των δοντιών
Το οδοντικό νήμα είναι ένα απαραίτητο μέσο της στοματικής υγιεινής, καθώς η οδοντόβουρτσα από μόνη της μπορεί να καθαρίσει μόνο τις τρεις από τις πέντε επιφάνειες ενός δοντιού, δηλαδή μόνο το 60% περίπου της συνολικής επιφάνειας του.
Η οδοντόβουρτσα επομένως, δεν είναι δυνατόν να φτάσει στα διαστήματα ανάμεσα από δύο γειτονικά δόντια. Ο λόγος για τον οποίο πολύς κόσμος δεν χρησιμοποιεί το νήμα, είναι κυρίως η δυσκολία στη χρήση του. Ωστόσο η επίδειξη της σωστής χρήσης του από τον οδοντίατρο αλλά και η υπομονή και επιμονή του ίδιου του ασθενή, ειδικά τις πρώτες μέρες, μπορούν να κάνουν το οδοντικό νήμα μια καθημερινή συνήθεια.
Μερικές απλές συμβουλές για τη σωστή χρήση του νήματος είναι οι ακόλουθες:
Χρησιμοποιούμε ένα κομμάτι νήματος περίπου 50 εκατοστών και το τυλίγουμε σχεδόν όλο σταθερά γύρω από το μεσαίο δάκτυλο του ενός χεριού. Στη συνέχεια τυλίγουμε το άλλο άκρο του νήματος και στο μεσαίο δάκτυλο του άλλου χεριού έτσι ώστε να σταθεροποιήσουμε το νήμα στα δύο μας χέρια και να το ελέγχουμε πλήρως.
Κρατάμε το νήμα τεντωμένο με τους αντίχειρες και τους δείκτες κάθε χεριού. Στη συνέχεια τυλίγουμε το άλλο άκρο του νήματος και στο μεσαίο δάκτυλο του άλλου χεριού έτσι ώστε να σταθεροποιήσουμε το νήμα στα δύο μας χέρια και να το ελέγχουμε πλήρως.
Κρατάμε το νήμα τεντωμένο με τους αντίχειρες και τους δείκτες του κάθε χεριού, αφήνοντας ενδιάμεσα μια από στάση περίπου 5 εκατοστών.
Αφήνουμε το νήμα να γλιστρήσει απαλά ανάμεσα στα δόντια φροντίζοντας να μην το πιέζουμε με δύναμη προς τα κάτω για να μην τραυματίσουμε τα ούλα ανάμεσα στα δόντια. Αυτό το κάνουμε προσεκτικά έτσι ώστε ουσιαστικά το νήμα να αγκαλιάζει πότε την μία επιφάνεια του δοντιού και πότε την άλλη επιφάνεια του δοντιού.
Αφού καθαρίσουμε προσεκτικά τις επιφάνειες των δοντιών που έρχονται σε επαφή μεταξύ τους, προχωράμε στα διπλανά ξετυλίγοντας πάντα ένα καθαρό κομμάτι νήμα. Αυτό επαναλαμβάνεται μέχρι να καθαριστούν όλα τα διαστήματα ανάμεσα από τα δόντια.
Μεσοδόντια Βουρτσάκια - Για μεγάλα διαστήματα ανάμεσα στα δόντια.
Όταν τα διαστήματα ανάμεσα στα δόντια είναι μεγάλα, η κοινή οδοντόβουρτσα δεν μπορεί να καθαρίσει αποτελεσματικά τις περιοχές αυτές.
Στις περιπτώσεις αυτές υπάρχουν ειδικά σχεδιασμένα μεσοδόντια βουρτσάκια, τα οποία είναι πολύ λεπτά και έχουν σχήμα κωνικό ή κυλινδρικό.
Τα βουρτσάκια αυτά μπορούν να εισχωρήσουν στα μεγάλα διαστήματα και να απομακρύνουν πιο αποτελεσματικά τα υπολείμματα τροφών, καθώς και την βλαβερή μικροβιακή πλάκα.
Οδοντιατρικός Έλεγχος. Το Α και το Ω για γερά δόντια και υγιή ούλα
Κανένα μέσο και καμία τεχνική που εφαρμόζεται στο σπίτι δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον τακτικό έλεγχο από τον οδοντίατρο.
Ο προληπτικός έλεγχος πρέπει να γίνεται τουλάχιστον 2 φορές το χρόνο.
Όσο μικρότερη είναι η ηλικία στην οποία ξεκινάει το άτομο να επισκέπτεται τον οδοντίατρο, τόσο καλύτερα επιτυγχάνεται η άριστη υγεία του στόματος του, καθώς και η έλλειψη φόβου και άγχους προς τον οδοντίατρο.