ΣΚΕΨΟΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΞΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΔΟΝΤΙΟΥ

Είδικότητα και Master U.S.A. 
Ειδικός στο να σώζει δόντια.

Ο οδοντίατρος που πρόκειται να αφαιρέσει κάποιο δόντι θα πρέπει να πάρει ένα πλήρες ιατρικό και οδοντιατρικό ιστορικό για να διαπιστώσει την ύπαρξη τυχόν αντενδείξεων ή γενικότερα όλων εκείνων των παραγόντων που μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στη διαδικασία ή κατά τη διάρκεια της αποθεραπείας.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή όπου πρέπει να γίνει συνεννόηση με τον καρδιολόγο για τυχόν διακοπή τους κάποιες μέρες πριν ή και μετά την εξαγωγή, αλλά κυρίως σε ασθενείς που λαμβάνουν διφωσφονικά (φάρμακα που παρεμβαίνουν στην οστική ανάπλαση και αφορούν σε ασθενείς με σοβαρή οστεοπενία και ασθενείς με καρκίνο προστάτη/μαστού) και κυρίως ενδοφλεβίως, όπου πρέπει πάλι να γίνει συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό για το πότε επιτρέπεται να γίνει εξαγωγή , κάτι που εξαρτάται  από τη δοσολογία και το χρονικό διάστημα που ο ασθενής λαμβάνει τα διφωσφονικά.

Πότε πρέπει να γίνεται εξαγωγή;

Γενικά ισχύει ότι όταν ένα δόντι καταστρέφεται από τερηδόνα, ο οδοντίατρος θα προσπαθήσει να το αποκαταστήσει με ένα σφράγισμα, ή μία απονεύρωση και θήκη, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις όπου το δόντι έχει υποστεί μεγάλη καταστροφή και έχει αποκτήσει μεγάλη κινητικότητα λόγω περιοδοντικής καταστροφής και δεν θεραπεύεται. Σε αυτή την περίπτωση η μόνη λύση είναι η εξαγωγή του δοντιού.  Πολλές φορές κρίνεται ένα δόντι για εξαγωγή χωρίς να πληρεί τις προϋποθέσεις. Προτείνεται η επίσκεψη σε ειδικό οδοντίατρο- ενδοδοντολόγο να το αξιολογήσει σωστά. Η ενδοδοντική θεραπεία-απονεύρωση έχει πλέον ποσοστά επιτυχίας έως και 99% και σώζονται ακόμη και τα πιο δύσκολα δόντια.

Άλλοι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν σε εξαγωγή ενός δοντιού είναι οι εξής:

1. Νεογιλά δόντια που καθυστερούν να αποπέσουν και εμποδίζουν την ανατολή των μονίμων.
2. Ασθενείς που κάνουν ορθοδοντική αγωγή και χρειάζονται εξαγωγή κάποιων δοντιών για να υπάρξει αρκετός χώρος να διευθετηθούν τα υπόλοιπα δόντια στη σωστή σειρά.
3. Έγκλειστοι ή ημιέγκλειστοι φρονιμήτες  χρειάζεται να εξάγονται όταν δεν έχουν ευνοϊκοί φορά ανατολής, όταν έχουν τερηδονιστεί αφού η πρόσβαση με την οδοντόβουρτσα εκεί δεν είναι πάντα εύκολη, και όταν τα ούλα που τους περιβάλλουν έχουν πρηστεί και πονάνε λόγω περιστεφανίτιδας.

Πως γίνεται η εξαγωγή;

Υπάρχουν δύο τύποι εξαγωγών:

1. Η απλή εξαγωγή, που αφορά σε δόντια που έχουν ανατείλει μέσα στο στόμα και που ο κάθε οδοντίατρος μπορεί να κάνει. Πρώτα ο οδοντίατρος χρησιμοποιεί έναν μοχλό , ένα ειδικό εργαλείο που χαλαρώνει την σύνδεση του δοντιού από τους περιοδοντικούς ιστούς και μετά χρησιμοποιεί μία οδοντάγρα, το εργαλείο δηλαδή με το οποίο τελικά αφαιρεί το δόντι. Στο τέλος γίνεται ο καθαρισμός του φατνίου του κενού δηλαδή χώρου που απομένει μετά την εξαγωγή από τυχόν υπολείμματα μολυσμένων και φλεγμαινόντων ιστών.
2. Η χειρουργική εξαγωγή, που αφορά σε έγκλειστα δόντια που δεν έχουν ανατείλει στο στόμα, ή σε σπασμένα δόντια ή σε εναπομείνασες ρίζες δοντιών που βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο ή πιο χαμηλά από τα ούλα. Ο οδοντίατρος με τα κατάλληλα εργαλεία κάνει μία τομή στο ούλο, και αν χρειάζεται μπορεί να αφαιρέσει και λίγο απ’ το οστό που περιβάλει το δόντι για να το απελευθερώσει ή ακόμα και να το διχο/τριτοτομήσει το δόντι. Στο τέλος γίνεται καθαρισμός του φατνίου και η συρραφή της περιοχής με απορροφήσιμα συνήθως ράμματα.

Όλες οι εξαγωγές γίνονται με τοπική ή στελεχιαία αναισθησία αν πρόκειται για δόντι της κάτω γνάθου, ενώ αυτό που ίσως νιώθετε κατά την διάρκεια της εξαγωγής είναι μια ελαφρά πίεση, αλλά σε καμία περίπτωση πόνο εφόσον θα έχει επιτευχθεί επαρκής αναισθησία.

Χρειάζεται να πάρω αντιβίωση μετά την εξαγωγή;

Αυτό εξαρτάται και αποφασίζεται από τον οδοντίατρο, ανάλογα με την περίπτωση. Οι πιο συχνές περιπτώσεις που χρειάζεται αντιβίωση είναι όταν προϋπάρχει μεγάλη κύστη και απόστημα στο δόντι που θα εξαχθεί, όταν η εξαγωγή είναι εργώδης, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εξασθενημένο λόγω γενικής νόσου, όταν υπάρχει καρδιαγγειακή νόσος, όπως πρόπτωση κλπ και πάντα σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό.

 
Τι πρέπει να προσέχω μετά την εξαγωγή-οδηγίες;

Γενικά το πώς θα νιώθετε μετά την εξαγωγή εξαρτάται από την αρχική κατάσταση του δοντιού που βγήκε (π.χ. αν είχε μεγάλο απόστημα κλπ), όπως και από το αν η εξαγωγή ήταν εργώδης, διήρκησε πολλή ώρα.

Έχετε υπόψιν ότι η εξαγωγή ενός δοντιού είναι μία επέμβαση και μια ήπια ενόχληση μετά είναι αναμενόμενη.  Για να περιορίσουμε  αυτή την ενόχληση πάντοτε χορηγούμε πριν προληπτικά κάποιο παυσίπονο-αντιφλεγμονώδες ενώ μετά την εξαγωγή συνεχίζεται η λήψη παυσιπόνων συστηματικά για 2-3 μέρες και τοποθετείται αμέσως μετά παγοκύστη για 10 λεπτά εξωτερικά για να περιοριστεί στο έπακρο η εμφάνιση εξωστοματικού οιδήματος.

Επιπλέον, μετά την εξαγωγή, συστήνεται ο ασθενής να αποφύγει το κάπνισμα και  να κάνει οποιαδήποτε κίνηση απομύζησης (π.χ. να ρουφήξει με καλαμάκι, να φτύσει κλπ) διότι θα διαλυθεί ο θρόμβος που αρχίζει να σχηματίζεται με το που τελειώνει η εξαγωγή, και θα εμφανιστεί  ήπια αιμορραγία η οποία είναι ανεπιθύμητη στη φάση αυτή. Καλό είναι επιπρόσθετα να αποφεύγεται η κατανάλωση πολύ ζεστών ροφημάτων μετά, και να καταναλώνεται κρύα και μαλακή τροφή την ημέρα της εξαγωγής. Ο ασθενής μπορεί να επανέλθει στις διατροφικές του συνήθειες απ’ την επόμενη κιόλας μέρα. Όσο αφορά στη στοματική υγιεινή, ο ασθενής ξεκινάει να βουρτσίζει στο σημείο της εξαγωγής από την τέταρτη μέρα, ενώ μπορεί να κάνει πλύσεις με στοματικό διάλυμα που περιέχει την αντιμικροβιάκη ουσία χλωρεξιδίνη από τη δεύτερη μέρα και μετά.

Τέλος, σε μία εβδομάδα γίνεται μια επανεξέταση του ασθενούς προκειμένου ο οδοντίατρος να επιβεβαιώσει την ομαλή επούλωση της περιοχής και να αφαιρέσει εναπομείναντα ράμματα.

Ποιες είναι οι επιπλοκές μετά την εξαγωγή;

Μια επιπλοκή είναι το ξηρό φατνίο, σε ποσοστό 5-10% και ως επί το πλείστον σε οπίσθια δόντια της κάτω γνάθου. Εμφανίζεται 2-3 μέρες μετά την εξαγωγή δοντιού, είναι αρκετά επώδυνο, με συνοδή κακοσμία στόματος και δημιουργείται όταν το φατνίο δηλαδή η περιοχή που  βρισκόταν το δόντι πριν την εξαγωγή μολύνεται και δεν επουλώνεται λόγω της απουσίας σχηματισμού θρόμβου. Ο θρόμβος είναι η μάζα πηγμένου αίματος και σχηματίζεται εκεί που έγινε εξαγωγή και με τον τρόπο αυτό ξεκινά ο οργανισμός να αντικαθιστά την πληγή που έγινε με την εξαγωγή. Άρα λοιπόν η απουσία αυτού του θρόμβου σημαίνει ότι δεν έχει κλείσει το τραύμα και ότι το κόκκαλο μέσα στο οποίο βρίσκονταν οι ρίζες του δοντιού παραμένει εκτεθειμένο στο στοματικό περιβάλλον και μολύνεται. Οι αιτίες στις οποίες οφείλεται είναι κυρίως: το κάπνισμα αμέσως μετά την εξαγωγή, κακή στοματική υγιεινή, απομύζηση του τραύματος, η έλλειψη από τον οργανισμό βιταμίνης  C και D.  Η  θεραπεία του περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με παυσίπονα-αντιφλεγμονώδη και καθημερινή πλύση του τραύματος από τον οδοντίατρο  με ειδικό σκεύασμα που περιέχει την καταπραϋντική ευγενόλη και όπου από την πρώτη κιόλας εφαρμογή η βελτίωση είναι θεαματική.

Σε κάθε περίπτωση και προς αποφυγή εξαγωγής είναι καλό ο ασθενής να φροντίζει την στοματική του υγιεινή και να παρακολουθείται ανα 6μηνο από τον οδοντίατρος του για να μπορούν να διατηρηθούν όλα τα δόντια μέσα στο στόμα όπου το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι να έχουμε ένα υγιές, λειτουργικό στόμα κ όμορφο χαμόγελο.

Κωνσταντίνος Λάγιος Χειρουργός Οδοντίατρος - Ενδοδοντολόγος, M.S.- Χριστίνα Κωτσιοπούλου, Χειρουργός Οδοντίατρος